Terapia pedagogiczna to specjalistyczna forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej, której głównym celem jest wspieranie dzieci z trudnościami w uczeniu się oraz wyrównywanie braków spowodowanych różnymi zaburzeniami rozwojowymi. Jej zadaniem jest stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka i usprawnianie zaburzonych funkcji poznawczych, motorycznych i emocjonalnych, aby mogło ono lepiej funkcjonować w środowisku szkolnym i domowym.
Czym się zajmuje terapia pedagogiczna?
Kiedy dziecko ma trudności w nauce, na przykład w nauce czytania, pisania lub liczenia – terapia pedagogiczna pomaga wyeliminować niepowodzenia szkolne i wyrównywać braki edukacyjne. Obejmuje ona różne formy i metody pracy, które pozwalają stymulować rozwój poznawczy i emocjonalny dziecka, a także usprawniać motorykę małą i koordynację ruchową.
Terapia ta ma charakter terapeutyczny, dydaktyczny i wychowawczy. Pedagogiczny aspekt polega na nauczaniu i doskonaleniu umiejętności potrzebnych w szkole, natomiast terapeutyczny na eliminowaniu lub łagodzeniu skutków zaburzeń rozwojowych i deficytów poznawczych.
Dzięki pracy z terapeutą pedagogicznym, dziecko ma szansę uczyć się w sposób dopasowany do swoich indywidualnych możliwości.
Celem terapii pedagogicznej
Celem terapii pedagogicznej jest usprawnianie zaburzonych funkcji poznawczych, percepcyjno-motorycznych i emocjonalnych, które zaburzyć mogą proces uczenia się. Terapia pedagogiczna pomaga dzieciom:
- doskonalić umiejętność czytania i pisania,
- rozwijać sprawność ręki i motorykę dużą,
- kształtować umiejętność koncentracji i pamięci,
- eliminować niepowodzenia szkolne,
- wyrównywać trudności w uczeniu,
- wzmacniać poczucie własnej wartości i motywację do nauki.
Terapia ta opiera się na zasadzie stopniowania trudności – każde zadanie jest dostosowane do aktualnych możliwości dziecka i prowadzi do kolejnych, bardziej złożonych działań.
Kiedy potrzebna jest terapia pedagogiczna?
Dziecko może wymagać terapii pedagogicznej, gdy zauważalne są specyficzne trudności w nauce, takie jak dysgrafia, dyskalkulia lub dysortografia, a także problemy z koncentracją i zapamiętywaniem. Wskazaniem mogą być również nieprawidłowości w zakresie rozwoju umysłowego lub emocjonalnego, słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa, a także niepowodzenia szkolne i brak wiary we własne możliwości. Najczęściej na terapię kieruje poradnia psychologiczno-pedagogiczna, która diagnozuje przyczyny trudności dziecka i ustala plan działania.
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i reedukacja
Jedną z podstawowych form pracy w terapii są zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, które mają na celu usprawniać funkcje poznawcze, emocjonalne i ruchowe dziecka. Ich zadaniem jest korekcja zaburzeń w zakresie percepcji wzrokowej, słuchowej i motoryki, a także reedukacja w obszarze czytania, pisania i liczenia.
Zajęcia te pomagają wyrównywać braki dydaktyczne oraz wzmacniać umiejętność opanowania treści szkolnych. Dziecko uczy się rozumieć swoje emocje, planować działania i radzić sobie z frustracją wynikającą z niepowodzeń.
Jak pracuje terapeuta pedagogiczny?
Terapeuta pedagogiczny to osoba z wykształceniem pedagogicznym i przygotowaniem pedagogicznym, posiadająca kwalifikacje do prowadzenia terapii edukacyjnej i rozwojowej. Może to być nauczyciel po studiach pedagogicznych lub osoba, która ukończyła studia podyplomowe z zakresu terapii pedagogicznej.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, terapeuci powinni posiadać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, dydaktyki i metod terapii.
Terapeuci pedagogiczni prowadzą zajęcia indywidualne lub grupowe, diagnozują przyczyny i objawy trudności, a także organizują działania wspierające. Często współpracują z psychologiem, logopedą czy pedagogiem szkolnym, aby zapewnić dziecku wszechstronne wsparcie.
Ich praca ma charakter psychologiczno-pedagogiczny i wymaga znajomości metod pracy zarówno dydaktycznych i wychowawczych, jak i specjalistycznych.
Zasady terapii pedagogicznej
W pracy terapeutycznej obowiązuje kilka kluczowych zasad:
- Zasada indywidualizacji – każde dziecko ma własne tempo i sposób uczenia się.
- Zasada stopniowania trudności – zadania są dopasowane do poziomu dziecka.
- Zasada aktywizacji – dziecko jest aktywnym uczestnikiem procesu nauki.
- Zasada kompensacji – rozwija się te funkcje, które mogą wyrównywać braki w innych obszarach.
- Zasada systematyczności – terapia jest procesem długotrwałym, wymagającym regularności.
Te zasady terapii pedagogicznej pozwalają na skuteczne wyeliminowanie niepowodzeń szkolnych i budowanie pozytywnego stosunku do nauki.
Formy i metody pracy terapeuty pedagogicznego
W pracy terapeutycznej stosuje się różnorodne środki pedagogiczne, które mają charakter poznawczy, motoryczny i emocjonalny. Wykorzystuje się między innymi gry i zabawy edukacyjne, ćwiczenia percepcyjno-motoryczne, ćwiczenia grafomotoryczne doskonalące motorykę małą, zabawy ruchowe wspierające motorykę dużą i sprawność ruchową, a także ćwiczenia pamięci i koncentracji oraz zadania rozwijające zdolności poznawcze. Dzięki tym metodom dziecko może nie tylko opanować konkretne umiejętności edukacyjne, ale również rozwijać swoją kreatywność i kształcić pozytywne postawy wobec nauki.
Gdzie odbywa się terapia pedagogiczna?
Terapia pedagogiczna prowadzona jest w szkołach, przedszkolach, poradniach oraz specjalistycznych ośrodkach wsparcia. Często ma formę zajęć wyrównawczych lub indywidualnych spotkań z terapeutą.
W przedszkolu i wieku szkolnym pełni również funkcję profilaktyczną . Pomaga stymulować rozwój dzieci i zapobiegać ujemnym konsekwencjom zaburzeń rozwojowych.
Znaczenie terapii pedagogicznej
Terapia pedagogiczna to pomoc dydaktyczna, to proces wspierający wszechstronny rozwój dziecka. Obejmuje działania edukacyjne, wychowawcze i terapeutyczne, które pomagają dziecku odnaleźć się w grupie i rozwijać własny potencjał.
Dzięki systematycznej pracy można wyeliminować niepowodzenia szkolne, wzmocnić poczucie kompetencji i zbudować pozytywny obraz siebie.
Terapia pedagogiczna pomaga dzieciom w zrozumieniu siebie, rozwija ich umiejętność uczenia się i przygotowuje do dalszej edukacji. Jest kluczowym elementem nowoczesnego systemu wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, który ma na celu pomoc dziecku w osiągnięciu sukcesu szkolnego i emocjonalnego.