Pod ogólnie przyjętym pojęciem dysleksji rozwojowej kryją się trudności z opanowaniem prawidłowego czytania i/lub pisania, pomimo prawidłowego rozwoju umysłowego dziecka, braku problemów z logicznym rozumowaniem i nabywaniem wiedzy.
Przyczyną są zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego, prawidłowego przetwarzania i integracji funkcji poznawczych i motorycznych.
Wśród specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania wyróżniamy:
– DYSLEKSJA – specyficzne trudności w czytaniu
– DYSORTOGRAFIA – specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne)
– DYSGRAFIA – niski poziom graficzny pisma
Dysleksję można leczyć przez zastosowanie specjalnych metod edukacyjnych i dodatkowych ćwiczeń dobranych do indywidualnych trudności ucznia, wykonywanych samodzielnie w domu i podczas terapii z pedagogiem lub psychologiem.
Informacje dla rodziców – kiedy powinniśmy zgłosić się z dzieckiem po pomoc.
Najczęściej o problemach dziecka w tym zakresie dowiadujemy się w okolicach 5-7 roku życia. Pierwsze sygnały bardzo często zgłaszają rodzicom nauczyciele przedszkolni lub wczesno szkolni. Dzieje się tak dlatego, że rodzice zazwyczaj nie mają skali porównawczej dla swojego, a pewne niedociągnięcia można zauważyć dopiero na tle większej grupy dzieci, ich osiągnięć plastycznych czy podczas wspólnej zabawy.
W wieku przedszkolnym dziecko powinno bez problemu radzić sobie z prostymi układankami, puzzlami, w rysunkach wykorzystywać figury geometryczne: początkowo prostą, okrąg, później podstawowe wielokąty.
Uwagę rodziców powinno zwrócić opóźnienie mowy u dziecka, przekręcanie słów, przestawianie sylab, czy mylenie spółgłosek. Te objawy mogą być zarówno zapowiedzią dysleksji, jak i niedosłuchu lub wady wzroku dlatego warto także udać się z dzieckiem na kontrolę słuchu i wzroku. Występowanie wady wzroku czy słuchu nie wyklucza dysleksji, wręcz przeciwnie, w niektórych przypadkach może stać się przyczyną jej powstania. U dzieci z wadami słuchu i wzroku, dysleksja może występować jako trudność wynikająca z tych upośledzeń lub istnieć jako zaburzenie towarzyszące.
Zdiagnozowanie Dysleksji możliwe jest od około 10 roku życia. U młodszych dzieci mówimy o grupie ryzyka dysleksji. Jednak im wcześniej rozpoczniemy pracę z dzieckiem (w wieku 6-7 lat) tym lepsze efekty terapii jesteśmy w stanie osiągnąć.
Specjalne ćwiczenia, zabawy, odpowiednio dobrane programy i terapia, w przyszłości pomogą Państwa dziecku w nauce.
Dyskalkulia – specyficzne trudności w uczeniu się matematyki
Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem zdolności matematycznych, mającym swe źródło w genetycznych lub wrodzonych nieprawidłowościach tych części mózgu, które są bezpośrednim podłożem dojrzewania zdolności matematycznych zgodnie z wiekiem. Jest to zaburzenie występujące bez jednoczesnego zaburzenia ogólnych funkcji umysłowych.
Klasyfikacja dyskalkulii
- Dyskalkulia werbalna – zaburzenie umiejętności słownego wyrażania pojęć i zależności matematycznych, takich jak oznaczanie ilości i kolejności przedmiotów, nazywanie cyfr i liczebników, symboli działań i dokonań matematycznych.
- Dyskalkulia praktognostyczna – zaburzenie matematycznych manipulacji konkretnymi czy narysowanymi przedmiotami (palcami, piłkami, kostkami, patyczkami itd.). Manipulacje matematyczne obejmują liczenie (pojedyncze dodawanie) przedmiotów oraz porównywanie wielkości, czy ilości (bez ich dodawania).
- Dyskalkulia leksykalna – zaburzenie związane z nieumiejętnością czytania symboli matematycznych (cyfr, liczb, znaków działań matematycznych i zapisanych operacji matematycznych).
- Dyskalkulia graficzna – niezdolność zapisywania symboli matematycznych, analogiczna do dyskalkulii leksykalnej.
- Dyskalkulia ideognostyczna – niezdolność rozumienia pojęć i zależności matematycznych oraz wykonywania obliczeń w pamięci.
- Dyskalkulia operacyjna – zaburzona zdolność wykonywania operacji matematycznych)
Formy pomocy uczniowi z dyskalkulią
- zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
- zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze
- terapia pedagogiczna
- konsultacje z nauczycielem matematyki
- korepetycje
Specyficzne trudność w nauce – po co uczniowi potrzebna jest opinia?
Prawo oświatowe daje dzieciom z dysleksją oraz innymi specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysgrafia, dyskalkulia, dysortografia) możliwość częściowego przynajmniej zrównania szans edukacyjnych z rówieśnikami. Opinia wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną zobowiązuje nauczycieli do dostosowania wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia zgodnie z zawartymi w niej wskazaniami (np. wydłużenia czasu na wykonanie zadań pisemnych, nieobniżania ocen za błędy ortograficzne czy brzydki charakter pisma).
Także przy egzaminach na zakończenie szkoły podstawowej, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych stosuje się dla dzieci z opinią specjalne kryteria. Maturzysta ze stwierdzoną głęboką dysgrafią może także wystąpić z wnioskiem o możliwość pisania podczas egzaminu na komputerze lub maszynie.
Opinia nie jest jednak tylko zaświadczeniem uprawniającym do ulg w szkole. Przede wszystkim zawiera ona wskazania do pracy terapeutycznej z uczniem. Dzięki odpowiednio prowadzonej terapii można nie tylko złagodzić problemy dziecka ale także towarzyszące im często problemy emocjonalne (niskie poczucie wartości, brak wiary we własne możliwości).
Dla prawidłowego przebiegu terapii konieczne jest nie tylko zaangażowania dziecka, ale także jego rodziców i nauczycieli. W naszej poradni udzielamy wskazówek, jak pracować samodzielnie w domu, jak również zapewniamy profesjonalną terapię dla uczniów prowadzoną przez naszych pedagogów i psychologów.
PRAWA UCZNIA Z DYSLEKSJĄ
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU1)
z dnia 7 września 2004 r.
w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 6.
1. Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, następuje także na podstawie opinii niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, o której mowa w art. 71b ust. 3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zwanej dalej „ustawą”, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.
§ 9.
1. Dyrektor szkoły, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) oraz na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, albo niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, spełniającej warunki, o których mowa w art. 71b ust. 3b ustawy, zwalnia ucznia z wadą słuchu lub z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego, z zastrzeżeniem ust. 2. Zwolnienie może dotyczyć części lub całego okresu kształcenia w danym typie szkoły.
2. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania zwolnienie z nauki drugiego języka obcego może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.
3. W przypadku zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „zwolniony”.
§ 34.
1. Uczniowie (słuchacze) ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mają prawo przystąpić do sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia (słuchacza), na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, albo niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, spełniającej warunki, o których mowa w art. 71b ust. 3b ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania dostosowanie warunków i formy przeprowadzania sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.
3. Opinia, o której mowa w ust. 1, powinna być wydana przez poradnię psychologiczno–pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną, nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin gimnazjalny, z tym że:
1) w przypadku uczniów (słuchaczy) przystępujących do sprawdzianu – nie wcześniej niż po ukończeniu klasy III szkoły podstawowej;
2) w przypadku uczniów (słuchaczy) przystępujących do egzaminu gimnazjalnego – nie wcześniej niż po ukończeniu szkoły podstawowej.
4. Opinię, o której mowa w ust. 1, rodzice (prawni opiekunowie) ucznia albo słuchacz przedkładają dyrektorowi szkoły, w terminie do dnia 15 października roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin gimnazjalny.
5. Uczniowie (słuchacze) chorzy lub niesprawni czasowo, na podstawie zaświadczenia o stanie zdrowia, wydanego przez lekarza, mogą przystąpić do sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego w warunkach i formie odpowiednich ze względu na ich stan zdrowia.
6. Za dostosowanie warunków i formy przeprowadzania sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego do potrzeb uczniów (słuchaczy), o których mowa w ust. 1 i 5, odpowiada przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego, o którym mowa w § 37 ust. 1.
§ 39.
1. Sprawdzian trwa 60 minut, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Każda część egzaminu gimnazjalnego jest przeprowadzana innego dnia i trwa 120 minut, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Dla uczniów (słuchaczy), o których mowa w § 34 ust. 1 i 5, czas trwania sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego może być przedłużony, nie więcej jednak niż o:
1) 30 minut – w przypadku sprawdzianu;
2) 60 minut – każda część egzaminu gimnazjalnego.
§ 55.
1. Absolwenci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mają prawo przystąpić do egzaminu maturalnego w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych absolwenta, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, albo niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, spełniającej warunki, o których mowa w art. 71b ust. 3b ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku absolwentów posiadających orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania dostosowanie warunków i formy przeprowadzania
egzaminu maturalnego do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych absolwenta może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.
3. Opinia, o której mowa w ust. 1, powinna być wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną, nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin maturalny, i nie wcześniej niż na 2 lata przed terminem egzaminu maturalnego
4. Opinię, o której mowa w ust. 1, przedkłada się dyrektorowi szkoły, w terminie do dnia 15 października roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin maturalny.
5. W przypadku absolwentów szkół funkcjonujących przy zakładach karnych lub aresztach śledczych opinię, o której mowa w ust. 1, może wydać psycholog zatrudniony w zakładzie karnym lub areszcie śledczym.
6. Absolwenci chorzy lub niesprawni czasowo, na podstawie zaświadczenia o stanie zdrowia, wydanego przez lekarza, mogą przystąpić do egzaminu maturalnego w warunkach i formie odpowiednich ze względu na ich stan zdrowia.
7. Dla absolwentów, o których mowa w ust. 1 i 6, nie przygotowuje się odrębnych zestawów zadań egzaminacyjnych.
7a. Absolwenci, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy głębokość zaburzenia grafii uniemożliwia odczytanie i dokonanie prawidłowej oceny arkusza egzaminacyjnego, mają prawo do korzystania w części pisemnej egzaminu maturalnego z komputera lub maszyny do pisania.
7b. Szczegółowe kryteria oceniania arkuszy egzaminacyjnych, o których mowa w § 95 ust. 1, uwzględniają indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne absolwentów, o których mowa w ust. 1.
8. Dyrektor Komisji Centralnej opracowuje szczegółową informację o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów, o których mowa w ust. 1 i 6, i podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej Komisji Centralnej, nie później niż na 12 miesięcy przed terminem egzaminu maturalnego.
9. Za dostosowanie warunków i formy przeprowadzania egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów, o których mowa w ust. 1 i 6, odpowiada przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego, o którym mowa w § 60 ust. 1.